Ulay (Frank Uwe Laysiepen)

Ulay (Frank Uwe Laysiepen)

ULAY, Polaroid fotoğrafçılığın ve performans sanatının öncüsü olan bir sanatçıdır. Frank Uwe Laysiepen adıyla 30 Kasım 1943'te Almanya'nın Solingen kentinde doğan ULAY, 1960'ların sonunda Almanya'yı terk ederek Amsterdam'a gitti ve burada Hollandalı anarşist bir hareket olan Provos'a katıldı. Polaroid International Amsterdam danışmanı olarak film ve fotoğraf makinelerine sınırsız erişimi vardı; Londra, Paris, Roma ve New York'a seyahat etti ve sanat fotoğrafçılığını denemeye başladı.

ULAY, sanatsal faaliyetinin erken döneminde (1968-1976), kimlik ve beden kavramlarını hem kişisel hem de toplumsal düzeyde anlamaya yönelik tematik bir arayışa girmiş, bu arayışını aforizma dizileri, Polaroid fotoğraflar ve samimi performanslar aracılığıyla gerçekleştirmiştir. "Performatif fotoğrafçılık" terimini ortaya attı. Ulay 1976'dan 1988'e kadar eski ortağı Marina Abramovic ile birlikte çalıştı. İkilinin 12 yıllık ilişkisi çalkantılı ve sıkıntılı olsa da 20. yüzyılın en üretken ve ünlü sanatsal ortaklıklarından biriydi. Birlikte, öncü performans sanatlarıyla yeni bir çığır açtılar, birbirlerini duygusal rahatsızlık ve fiziksel dayanıklılığın yeni, daha aşırı ve keşfedilmemiş alanlarına ittiler; bedenin ve ruhun yeteneklerini test ettiler, algılanan eril ve dişil özellikleri sorguladılar.

Ulay'ın seçilmiş kişisel sergileri arasında; ''ULAY WAS HERE'', Stedelijk (Amsterdam, Hollanda,2020); ''ULAY'', Richard Saltoun Gallery, (Londra, İngiltere, 2019); ''Renais Sense'', Boers-Li Gallery, (New York, ABD,2018); ''Ulay: I Other'', City Gallery (Ljubljana, Slovenya, 2017); ''Ulay: Body of Pain, Body of Love, Body of Wisdom'', GNYP Gallery (Berlin, Almanya, 2016); ''Early Works of Ulay'', Acik Ekran Yeni Medya Sanatlari Galerisi (Istanbul, Türkiye,2015) vardır.

Amsterdam'da kırk yıl yaşadıktan ve çalıştıktan, Hindistan, Avustralya ve Çin'de birçok uzun vadeli sanatsal proje üstlendikten ve Almanya'da Staatliche Hochschule für Gestaltung, Karlsruhe'de Performans ve Yeni Medya Sanatı profesörlüğü yaptıktan sonra Ulay, hayatının son yıllarını eşi, ailesi ve arkadaşlarıyla birlikte Ljubljana'da ve Ljubljana ile Amsterdam arasında geçirdi.

biyografi alıntılanmıştır; https://www.ulayfoundation.org/about

İrritasyon - Sanatın Bir Suçla Teması, 1976
Tek kanallı video, 16 mm film dijitale aktarılmış, Siyah-Beyaz, ses, 27 dk 51 sn

The courtesy of Ulay Foundation Ljubljana, Slovenya

Marina Abromovic ile 1970li yıllardan beri bedensel performanslar yapan Ulay daha sonra kendi fotoğrafları, videoları ve eserlerini ortaya çıkarmıştır. Sanatçı bu eserde 1976 yılında Berlin’de müzeye girip, gizlice Hitler’in en beğendiği alman ressamınının tablosunu duvardan çıkartıp müzenin dışına çıkarır. Yani alman milletini temsil eden en önemli sanatçının tablosunu korumaların önünden koşarak kaçırır. Devamında ise Berlin’deki Türk Mahallesi’ne gidip oradaki bir göçmen türk ailesinin evinin duvarına bu resmi asar. Sanatın bir suç olarak ele alınabileceğini ortaya koyan Ulay’ın bu performansı Almanya’da büyük bir olay olup basına yansımıştır.

 

Ali Akay